Edhe pse udhëheqësi i lartë ushtarak iranian i vrarë, Gjeneral Qasem Soleimani, është i njohur për shtrirjen e harkut shiit ose ndikimin iranian përtej kufijve të vendit të tij në Irak, Siri, Liban dhe deri në Jemen, pak dihet se ai kishte strehuar edhe luftëtarët e grupit terrorist al-Kaida dhe anëtarët e lartë të këshillit të tij ushtarak, theksoi një autor britanik.

“Menjëherë pas fillimit të fushatës ushtarake të udhëhequr nga SHBA në Afganistan që çoi në përmbysjen e regjimit taleban në Kabul, udhëheqësi i lartë i al-Kaidës, Mahfouz ibn Ali Walid, i njohur gjithashtu si Mauritanian, trokiti në kufirin iranian”, tha Adrian Levy, autor i njohur britanik dhe gazetar hetues, në një intervistë ekskluzive për Anadolu Agency (AA).

Soleimani, kreu i forcës elitare Kuds të Korpusit të Gardës Revolucionare (IRGC), dhe komandanti i milicisë irakiane Abu Mahdi al-Muhandis u vranë më 3 janar në një sulm ajror amerikan pranë aeroportit në Bagdad.

Ai drejtoi krahun e jashtëm të Gardës Revolucionare dhe pati një rol kryesor në luftimet në Siri dhe Irak, duke u bërë i famshëm brenda dhe jashtë vendit.

I pyetur se si përshtatet ky akt me imazhin e Soleimanit si një udhëheqës i rreptë shiit, Levy tha se ai kishte hulumtuar raportet e marrjes në pyetje, letrat dhe komunikimet e tjera të liderëve të al-Kaidës, duke dëshmuar praninë e tyre në Iran.

Në rrëfimin e tij të jashtëzakonshëm brenda al-Kaidës në vitet pas 11 Shtatorit, autori në librin e tij “The Exile” ka përshkruar në mënyrë mahnitëse tregimin e evazionit, përplasjes dhe izolimit të udhëheqësit të saj Osama bin Laden.

Duke folur për AA nga Londra, Levy tha se Mahfouz, kreu fetar i al-Kaedës, i ishte afruar Soleimanit në dhjetor të vitit 2001, kur Pakistani ishte bashkuar me luftën amerikane në Afganistan.

Më parë, al-Kaida kishte shkuar në Irak duke kërkuar ndihmë, por nuk fitoi asgjë nga Saddam Huseini. SHBA do të pretendonte se ai ishte një diktator irakian që ishte sponsori i tyre kryesor dhe një nga arsyet e luftës në vitin 2003”, deklaroi ai.

Ai tha se edhe kur grupi ekstremist po zhvendosej nga Afrika në Afganistan, Irani kishte dhënë premtime të ndryshme dhe atëherë ofroi trajnime për al-Kaidën në Luginën Beqaa, përkrah Hezbollahut.

“Kështu, kur Mahfouz arriti në Taftan, duke kaluar pikën në Iran në provincën Balochistan të Pakistanit, më 19 dhjetor 2001, nga Quetta, ai po ndiqte një shteg të përdorur më parë dhe po ecte përmes derës të hapur. Forcat Kuds donin udhëheqësit e al-Kaidës dhe familjen e Osamës për disa arsye”, tha autori, i njohur për shkrimet e tij investigative.

Sipas tij, eksodi i drejtuesve të al-Kaidës filloi në mars 2002, ndërsa agjentët e Forcave Kuds ngritën një kamp refugjatësh në shkretëtirë në kufirin afgan.

“Ata u shoqëruan më vonë në Teheran, ku gratë dhe fëmijët u vendosën në hotelin me katër yje Howeyzeh në rrugën Taleqani të Teheranit, pak më poshtë ish-misionit amerikan. Të tjerët qëndruan përballë rrugës në Hotel Amir. Atyre u janë lëshuar letra që i prezantojnë si luftëtarë arabë dhe familjet e tyre si refugjatë shiitë irakianë nga Lufta Iran-Irak”, tha autori, duke cituar raportet e marrjes në pyetje të luftëtarëve të ndryshëm të al-Kaidës.

Angazhimi midis SHBA-së dhe Iranit

Në hotelin Howeyzeh kishte shërbim në dhomë, një palestër vetëm për zonja, filma dhe një pishinë për fëmijë. Në hotelin Amir, luftëtarët e dikurshëm qëndruan në komoditet për herë të parë që nga 11 shtatori.

Familja e Bin Ladenit dhe disa udhëheqës të rangut të lartë të al-Kaedës, përfshirë shefin ushtarak të grupit Saif al-Adel, të cilët ishin në listën e terroristëve më të kërkuar të FBI-së, kishin mbërritur në Iran. Letrat e tyre tregojnë se si ata krijuan një rrjet financimi përmes Iranit dhe filluan të komplotojnë sulme të reja, duke përfshirë edhe bombat vetëvrasëse në Riad të vitit 2003 në të cilin u vranë 39 njerëz.

Irani dhe SHBA u angazhuan në mënyrë aktive përmes rrugëve dytësore përgjatë vitit 2002 dhe në tremujorin e parë të vitit 2003 në përpjekje për të kërkuar normalizimin e marrëdhënieve. Irani kishte ofruar dorëzimin e udhëheqësve të al-Kaidës, anëtarëve të këshillit fetar dhe familjes së Bin Ladenit si një pazar dhe si kthim, ata kërkonin siguri dhe normalizim.

Por Dick Cheney, i cili shërbeu si Zëvendëspresident i 46-të i SHBA-së më 2001-2009, nuk pranoi.

“Ata që ishin përfshirë thanë që ai (Cheney) argumentoi që pasi SHBA të ishte marrë me Irakun, do të merrej me Iranin dhe nuk kërkonte një marrëveshje”, tha Levy.

“Forcat Kuds mblodhën krerët e al-Kaidës, familjet e tyre dhe familjen e Osamës dhe i transferuan në Teheran, më në fund ngritën kampin e tyre brenda bazës së tyre. Këta njerëz pastaj u bënë një mundësi i mirë për të mbrojtur Iranin nga sulmet dhe u ofruan si figura shahu vendeve të tjera”, shtoi autori.

Gjithashtu, një arsye tjetër e SHBA-së që të shohë me dyshime ofertën iraniane ishte që Shtëpia e Bardhë kishte skepticizëm të thellë për Forcat Kuds dhe IRGC. SHBA nuk ndihej e sigurt për t’i besuar Iranit.

I pyetur pse SHBA nuk pranoi të ndiqte një rrugë më të lehtë sesa të përfshihej në luftëra, autori britanik tha se në disa raste vendet përfitojnë më shumë nga konfliktet sesa nga shuarja e tyre.

– Disa udhëheqës të al-Kaidës kaluan 13 vite në Iran

Administrata e George Bush mund të kishte kapur këshillin fetar të al-Kaidës dhe një pjesë të këshillit të tij ushtarak dhe mbajti gati të gjithë familjen e Bin Ladenit për të detyruar kokat e al-Kaidës të dilnin në skenë, qysh në vitin 2002. Në vend të kësaj, Bush akuzoi Iraku se ndihmonte grupin ekstremist dhe se posedonte armë të shkatërrimit në masë për të justifikuar një axhendë disavjeçare për rrëzimin e Saddam Huseinit.

Autori theksoi se lufta që kishte filluar ta bënte SHBA-në më të sigurtë pas sulmeve të 11 shtatorit ishte shndërruar në një luftë ideologjike për të riformatuar Lindjen e Mesme.

“Ky proces kaotik nuk ka ndihmuar as në shuarjen e al-Kaidës dhe as të përmbajë familjen e Osamës. SHBA ka zgjatur kaosin dhe mund të argumentohet se është përgjegjëse për humbjet masive të jetëve, për ushtarët dhe ushtaret, si dhe civilët e rajonit”, tha ai.

Shumë nga drejtuesit e Al Kaidës mbetën në Iran deri në verën e vitit 2015, kur katër prej tyre fluturuan fshehurazi në Damask.

Në vitin 2016, pasi kaloi 13 vite në Iran, shefi ushtarak Saif al-Adel në heshtje u dërgua në Siri me një fluturim.

Djemtë e Bin Ladenit ishin me Saif al-Adel në Shiraz, të shoqëruar nga planifikuesi operacional Abu Mohammed al-Masri dhe nga Mohamed al-Islambouli, vëllai i të cilit, Khalid, ishte ekzekutuar për pjesmarrje në vrasjen e presidentit egjiptian Anwar Sadat, dhe vajza e të cilit ishte martuar me Othman bin Laden.

Zëdhënësi ngurrues i Osamës, Sulaiman Abu Ghaith, ishte fshehur në një familje sunite në Zahedan. Gjithashtu, sipas autorit, në Iran ishin komandanti Abu Laith al-Libi dhe Thirwat Shihata, ndihmës i Aymen al-Zawahirit.